10 waan-ideeën over professionele fotografie

In mijn werk als professionele fotograaf kom ik allerlei ideeën en voorstellingen tegen die mensen hebben over mijn vak. Soms zijn ze humoristisch, soms zijn ze frusterend — maar ze zijn altijd verwarrend!

Ik zet daarom de voornaamste 10 waan-ideeën even op een rij!

1. Een professionele fotograaf maakt een goede foto in een paar secondes…
Logisch toch? Die professionele fotograaf is zo ervaren; hij heeft zo’n goede camera — hij hoeft alleen maar te richten en te klikken.
De waarheid is dat een professionele fotograaf precies weet welke factoren een foto geweldig maken en dus heel zorgvuldig te werk gaat. Elk klein detail wordt precies naar zijn hand gezet. Je maakt de foto zelf in een fractie van een seconde — maar het echte werk zit in de details erom heen! Een goede foto ontstaat met véél voorbereiding!

2. Als ik de fotograaf betaald heb is de foto van mij en mag ik er mee doen wat ik wil…
Nou… nee. In Nederland, en in de hele westerse wereld trouwens, vallen fotografische beelden onder de auteursrechten. Volgens de wet blijven de beelden eigendom van de fotograaf. Deze geeft jou een gebruikslicentie. Dat betekent dat jij de foto mag gebruiken — maar een ander niet zomaar. Wat wel en niet mag, wordt gespecificeerd in de gebruikslicentie. Je fotograaf moet hier duidelijk over zijn — en als hij dat niet is, moet je er naar vragen.

3. Professionele fotografen zijn de hele dag bezig met hun hobby!
Was het maar zo… de gemiddelde professionele fotograaf is vooral bezig met organiseren, acquisitie, administratie, nabewerking, onderhouden van relaties met klanten, reizen, opbouwen, spullen sjouwen, overleg, netwerken, studie… we zijn maar een klein gedeelte van de tijd daadwerkelijk bezig met fotograferen.

4. Professionele fotografen verdienen bakken met geld!
Ja, en we lunchen elke dag met supermodellen in New York en vliegen met privéjets naar idyllische eilanden waar we leuke shoots doen voor playboy en zo…
Helaas. De realiteit is dat de hoeveelheid werk die een professionele fotograaf moet doen om een opdracht met succes te verkrijgen en uit te voeren niet in verhouding staat tot de feitelijke inkomsten. Anders gezegd: de fotograaf is relatief zeer weinig uren declarabel. De gemiddelde Nederlandse professionele fotograaf werkt 60 uur in de week en heeft een omzet van rond de €40.000. Daar moeten de onkosten en belastingen nog af. Je begrijpt: dat is geen topinkomen.

5. Elke professionele fotograaf kan mijn opdracht aan
Je bent ten slotte toch professionele fotogaaf, niet? Dan kun je mijn feest, of mijn bruiloft, of mijn product, of mijn portret ook wel fotograferen… Helaas. De realiteit is dat er binnen fotografie veel subdisciplines zijn. Zo fotografeer ik zelf bijvoorbeeld veel evenementen en portretten. Ik heb in mijn apparatuur en vaardigheden keuzes gemaakt waarom u met dergelijke opdrachten goed bij mij terecht kan. Maar een sportwedstrijd ga ik echt niet fotograferen en voor schoolfotografie hoeft u mij ook niet te benaderen (en er zijn nog veel meer dingen die ik niet doe!).Niet iedere professionele fotograaf kan uw opdracht dus uitvoeren. Sommige fotografen zeggen ‘ja’ op elke vraag — maar u komt van de koude kermis thuis! Kijk zorgvuldig naar het portfolio van de betreffende fotograaf en praat met hem over de opdracht!

6. Een professionele fotograaf is een prettig mens met een servicegerichte instelling.
Was het maar waar… Zeker: er een heleboel professionele fotografen zijn hele prettige mensen die er op uit zijn om het u als klant helemaal naar de zin te maken — maar dat geldt lang niet voor alle professionele fotografen. In de 10 jaar dat ik nu in deze branche rondloopt heb ik relatief zeer veel schokkende verhalen gehoord en voorbeelden gezien van fotografen die niet konden communiceren, of zich zelfs echt misdroegen. De realiteit is dat sommige mensen kiezen voor het ZZP’erschap, en voor fotografie specifiek, omdat de isolatie van het alleen werken ze aantrekt. Samenwerken is een kunst… Dat geldt natuurlijk voor iedere branche, maar toch: kies uw professionele fotograaf zorgvuldig! Gelukkig zijn er ook veel fotografen die juist heel goed en professioneel kunnen samenwerken!

7. Een professionele fotograaf is daadwerkelijk ‘een professioneel fotograaf’
I know, klinkt gek. Maar ik moet u helaas vertellen dat veel fotografen zichzelf ‘professioneel’ noemen, terwijl ze er eigenlijk gewoon een vaste baan naast hebben. Dat kan een part-time baan zijn, maar in veel gevallen ook een full time baan. Ze hebben dan een visitekaartje en een website waar ‘professionele fotograaf’ op staat, maar fotografie is voor hen een neven-aktiviteit. Niet dat ze niet kunnen fotograferen, en niet dat ze geen mooie foto’s kunnen maken… maar de ervaring en deskundigheid waar u naar zoekt in een professinele fotograaf is wellicht niet aanwezig!

8. Elke professionele fotograaf besteedt zorgvuldige aandacht aan zijn beeld
Klinkt voor de handliggend, en zou ook zo moeten zijn in mijn optiek. Toch kom ik veel te vaak beelden tegen die schijnbaar zonder enig kritisch oog, en zonder enige vorm van nabewerking, aan de klant zijn aangeleverd, of online zijn geplaatst. Dit geldt vooral in de evenementenfotografie: ik kom dan fotografen tegen die vol enthousiasme fotograferen, voor hetzelfde uurtarief als ik zelf — en dan vervolgens hun beelden zonder blikken of blozen — en zonder nabewerking — aan de klant opsturen! En wat me nog meer verbaast is dat er klanten zijn die dat accepteren!

9. Een professionele fotograaf is altijd op zoek naar ‘exposure’ en is dus bereid om te werken in ruil voor naamsvermelding.
Als er één onzin-idee is waar professionele fotografen last van hebben is het deze wel. Naamsbekendheid is alleen interessant als je Erwin Olaf of Anton Corbijn heet. De rest van ons moeten gewoon met geld de hypotheek en boodschappen betalen en daar helpt naamsbekendheid niet mee. Trouwens, die naamsvermelding is al een wettelijke verplichting. Nee, de belofte van naamsvermelding en ‘exposure’ betekent doorgaans dat men wel onze mooie beelden wil gebruiken, maar er niet voor wil betalen.

10. Een goedkope professionele fotograaf is toch ook goed!
Deze verbaast me meer dan alle anderen samen. Het is het idee dat als er een fotograaf is die €50/uur kost en één die € 125 kost, dat die eerste dan ook wel ok is… Die is ten slotte toch ook professioneel…?
Onzin helaas. Mijn inschatting is dat de fotograaf van €50 u flink gaat teleurstellen. De markt voor fotografie is zo open en transparant dat een prijsverschil bijna altijd ook een kwaliteitsverschil betekent! Prijs zegt natuurlijk niet alles…maar toch: in de fotografie geldt ook dat goed koop meestel maar duurkoop is!

9 thoughts on “10 waan-ideeën over professionele fotografie”

  1. Een conclusie die u trekt over of iemand wel of niet professioneel vind als een fotograaf er nog een baan naast heeft vind ik eigenlijk niet zo leuk! Buiten dat dit negatief over komt. Ben ik het er niet ten allertijden mee eens. Want ik heb er ook nog een baan naast. Waarmee ik ook het liefst stop. Maar omdat ik nog niet heel lang bezig ben met het vak als fotograaf. En toch graag er een baan naast hebt wat me zekerheid geeft op een inkomen. Maar dit neemt niet weg dat ik mijn werk als fotograaf minder serieus neem. Ik zie het ook eerder andersom. Ik werk niet naast mijn werk als fotograaf. Maar naast mijn werk als fotograaf werk ik ook nog elders.
    Ik ben een gediplomeerd vakfotograaf en neem mijn werk uiterst serieus. En stop er net zoveel tijd en energie in als u.

    1. Ik begrijp je reactie volkomen — en wist al van te voren dat deze zou komen. Het blijft een discussie tussen full-time en part-time fotografen. Maar ik ben het pertinent met je oneens dat je er even veel tijd en energie in stopt als ik – dat kan niet; want je werkt ernaast. Ik doe 7 dagen per week, zon 12 uur per dag ervaring op als fotograaf. Ik heb gekozen voor de onzekerheid, en ben dus volledig afhankelijk van mijn fotografische bedrijfsvoering. de klant mag dat weten, want dat betekent ook dat ik (nog) harder loop en verder ga. Mijn focus is meer gericht; ik bouw meer ervaring (‘vlieguren’) op. Uiteraard is dat onderdeel van mijn verhaal naar potentiele opdrachtgevers toe: waar ga je liever mee in zee: een fulltimer of een parttimer? Ik begrijp dat jij dat niet leuk vindt, maar dat lijkt me wel de consequentie voor je keuze om als parttime fotograaf bezig te zijn.

  2. Een goed verhaal, ook het punt van parttime ben ik het mee eens! Je kan dit vak alleen maar professioneel uitvoeren als je daar fulltime mee bezig bent! Dat komt de kwaliteit ten goede, en mijn inziens gaat het daarom…fotografie is een passie en niet iets wat je er naast doet. De eerlijkheid gebied mij om te zeggen dat ik voor die keuze staat!

  3. Een gedachte:

    @3.”de gemiddelde professionele fotograaf is vooral bezig met organiseren, acquisitie, administratie, nabewerking, onderhouden van relaties met klanten, reizen, opbouwen, spullen sjouwen, overleg, netwerken, studie… we zijn maar een klein gedeelte van de tijd daadwerkelijk bezig met fotograferen.”

    Hier zit winst. Laatst had ik een shoot met een fotograaf die nog tijdens de shoot samen met de klant foto’s uitzocht en de bewerking deed. Aan het eind van de shoot was de 95%-versie klaar en gingen alle(!) foto’s op een USB-stick mee. Eventuele extra wensen qua bewerking konden achteraf per mail. Voordelen:
    – Communiceren gaat heel snel, want uitzoeken doe je samen en de belichting net even iets aanpassen of kleine photoshop-correcties doe je in overleg en zonder heen en weer mailen. Einde shoot is einde opdracht.
    – Direct betalen, dus geen debiteur-gezeur.

    Deze fotograaf doet 8 studiosessies per dag en de prijzen staan gewoon op z’n site. En doordat je nooit discussies hebt over aantallen foto’s en rechten hoef je daar ook geen tijd aan te besteden.

    Dit gaat uiteraard niet op voor uitgebreide sessies of ingewikkelde klussen, maar toch denk ik dat veel fotografen hier van kunnen leren.

    1. Uiteraard is er winst te behalen door processen te versnellen. Maar zo makkelijk als je het voorstelt is het volgens mij alleen als je echte concessies doet aan kwaliteit.
      Bewerken is volgens mij een secure klus die met zorgvuldigheid moet gebeuren. Hier kan de vakman zich onderscheiden van iemand die het doet met ‘de franse slag’
      Direct betalen is altijd een goed idee, maar dat werkt alleen bij particuliere klanten.
      Direct uitzoeken van de foto’s doe ik vaak met de klant. Echter; de klant heeft daar vaak veel tijd voor nodig. Ik deed dit gisteren nog en stond gewoon een uur te wachten op de klant die maar heen en weer ging tussen ‘deze foto’ en ‘die foto’. Hier is volgens mij minder tijdswinst te boeken.
      Een manier om tijdswinst te boeken die je niet noemt is het maken van minder foto’s. Dan heeft de klant ook minder te kiezen. Echter, ook hier geldt dat een vakman volgens mij veel keuze en kwaliteit biedt.
      De moraal van het verhaal: met ‘vlug en snel’ win je zeker tijd. Maar je kunt ook kiezen voor ‘goed en bijzonder’ en daarmee jezelf onderscheiden. Uit ervaring weet ik dat er ook klanten zijn die die kwaliteit waarderen.

  4. Beetje jammer dat je de amateur die z’n ziel en zaligheid in z’n hobby stopt weer eens door het zgn professionele groepje neergehaald word met opmerkingen als dit kan nooit zo goed worden want ik doe er niks anders naast. Dat zegt helemaal niks. Het enige wat telt is het beeld wat iemand maakt. En dat kan net zo goed en misschien zelfs nog wel beter als hetgeen de professional maakt. Apparatuur is in de afgelopen jaren voor de amateurs veel bereikbaarder geworden en daar zit er een aantal tussen die daar veel beter mee om kunnen gaan als menig professional. Helaas is voor de professional de tijd voorbij dat hij mede door de investeringen die hij deed automatisch tot beter beeld kwam. Je zal je echt moeten onderscheiden wil je een fatsoenlijke boterham met fotograferen willen verdienen. Helaas zijn de redenen die jij hier aangeeft geen reden waarom iemand slechter of beter beeld maakt.

    1. Jan, de ervaring leert toch dat een klant — over het algemeen — veel beter uit is bij een professional. Natuurlijk, er zijn hele goede amateurs, en nee, dure apparatuur zegt niet alles. Maar ik stop 80 uur per week mijn hele ziel en zaligheid in de fotografie. Vergelijk dat met een amateur die het misschien 10 uur per week kan doen en vermenigvuldig dit verschil nu eens met jaren aan ervaring. De professional zal zich differentiëren op alle gebieden: kwaliteit, know-how, ervaring, apparatuur, service, netwerk, snelheid, kosten, zekerheid, nabewerking, commerciële inzetbaarheid van de beelden, kleur, detail — en ga zo maar door. Ik wordt op mij beurt een beetje moe van al die amateurs die met hun hooguit 10 uur per week (en dat is hoog geschat) willen wedijveren met mensen die er dag in-, dag uit aan bezig zijn. Dat is niet ‘neerhalen’; dat is mijn (potentiele) opdrachtgevers helpen het verschil te zien.

      1. Martijn van Oort

        Beste Rogier,

        Op mijn zoektocht naar websites kwam ik
        Jouw blog tegen .
        En kon er veel in herkennen
        Echter je raad het al … is punt 7 .
        Ik begrijp je wel , maar dit gaat niet altijd op natuurlijk en het kan denegrerend overkomen op Potentiële conculega’s .
        Ik heb mij met passie gestort in dit vak
        Autodidact begonnen ..2 jaar voor een theatergroep gewerkt met name fotografie . veel ervaring opgedaan ..geïnvesteerd in computer, software, en heel veel in apparatuur , en geknokt om een basisopleiding FV te kunnen doen ..
        De vakopleiding is niet haalbaar ( nog)
        ( financieel) voor me .
        Maakte daarna 6 jaar foto’s voor een artiest ( op zijn vraag) .
        Sinds een poosje voor een nieuwsorgaan om zo nog meer ervaring op te doen kwa verschillende omstandigheden ..hoe snel te schakelen .
        En nieuws reportage is best uitdagend en leerzaam.
        leer van fouten door de jaren heen
        En zie de kwaliteit omhoog schieten
        ( toen en nu )
        Het is zeker geen simpel werk .. afhankelijk van massa’s factoren ..
        En je blijft leren om scherp te blijven
        ( ik wel)
        Ik ben zelf +- 30 uur Per week bezig ( achter de laptop )
        Uitzoeken / Corigeren ,
        En zit daarnaast met m’n neus in de boeken
        en kijk graag tutorials van andere
        pro fotografen .
        Ik heb geen werk “ ernaast” op het moment
        En ik “ leef” er ook nog niet van ,
        Het is een vak waarin je moet groeien
        Kwa vaardigheid op veel gebieden .
        Ook ik hoop ooit het roer om te kunnen gooien en er full time mijn brood mee te kunnen verdienen . Ik krijg altijd goede reactie’s en dit stimuleerd mij
        in mijn groei !
        Echter assertiviteit , communicatie, presentatie en netwerken .. is ook een belangrijk punt.
        Iets waar ikzelf iets meer moeite mee heb .

        Vriendelijke Groet .

        Een ‘ Profesionele Beroeps Amateur ‘

  5. Ik kwam deze (al wat oudere) discussie tegen. Vraag mij af of anno 2021 met Covid en alles wat niet door kon gaan het afgelopen jaar en nog veel fotografen zijn die puur van de fotografie rond kunnen komen. Natuurlijk is er de top 2 procent die het hoe dan ook goed doet. Al je als ‘professioneel’ of misschien beter ‘full-time’ fotograaf om rond te komen werk gaat doen wat niet helemaal jouw specialisme is wordt het toch lastig om boven de serieuze ‘hobby’ fotograaf uit te steken die in een bepaald genre misschien al meer ervaring heeft.
    Ik denk zelf dat het professionele deel van de fotografie meer ligt op het terrein van: netwerk, klantverwachtingen kennen, in iedere situatie (ervaring) er iets goeds van kunnen maken en weten hoe je met opdrachtgevers, klanten, modellen etc. om moet (hoort te) gaan. Verder beschik een beroeps over de nodige verzekering zodat er geen crowdsource actie opgezet hoeft te worden als er iets mis gaat. En anno nu zijn de fotografen niet alleen meer in hun lot, voor videografen geldt langzaam aan hetzelfde. Met goedkope/betaalbare apparatuur is ook iedereen videograaf.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *